Een hoogzwangere vrouw wil niet dat haar kind met een keizersnede wordt geboren. Maar mogelijk is dat de enige manier om het kind te redden. In zo’n spoedeisend geval kan de kinderrechter vervangende toestemming verlenen voor de medische ingreep.
Een vrouw is 37 weken in verwachting. Er zijn serieuze zwangerschapscomplicaties: er is weinig vruchtwater en de baby heeft een zeer laag geboortegewicht. De bevalling is al ingeleid. De ongeboren baby ligt in een stuitligging en het is de verloskundige niet gelukt de baby te draaien. De moeder weigert medicatie daarvoor.
Verward gedrag
De psychische toestand van de moeder is niet goed, stelt de gecertificeerde instelling jeugdzorg (GI). De artsen zien een psychiatrisch beeld (paranoïde gedachten) en verward gedrag. De moeder heeft thee over het ziekenhuispersoneel proberen te gooien en de deur van haar kamer gebarricadeerd. Daarnaast doet zij wantrouwende uitspraken die als zeer extreem worden ervaren. Om die redenen heeft de kinderrechter het ongeboren kind een week voor deze uitspraak al onder toezicht gesteld.
Vervangende toestemming
In verschillende gesprekken met de Raad voor de Kinderbescherming, de GI en verloskundigen geeft de moeder aan absoluut geen keizersnede te willen. Wanneer zij bij haar standpunt blijft en er medische noodzaak ontstaat voor een keizersnede, heeft dit mogelijk zeer zware gevolgen voor de ongeboren baby, met in het ernstigste scenario de dood tot gevolg. Daarom vraagt de GI met spoed dat de kinderrechter (rechtbank Limburg) vervangende toestemming verleent voor de medische behandeling, zodat het ziekenhuis kan ingrijpen in het belang van de baby op het moment van nood, zodat het kindje veilig geboren kan worden. In deze procedure wordt de moeder aangemerkt als belanghebbende.
Horen van belanghebbenden
In het Burgerlijk Wetboek staat dat, als een medische behandeling van een minderjarige (jonger dan 12 jaar) noodzakelijk is om ernstig gevaar voor de gezondheid van dit kind af te wenden, en de ouder die het gezag uitoefent zijn toestemming daarvoor weigert, deze toestemming op verzoek van de GI kan worden vervangen door die van de kinderrechter. In principe moeten alle belanghebbenden dan door de kinderrechter worden gehoord, maar die kan daarvan in uitzonderlijke situaties afwijken. Een ernstig, spoedeisend geval is zo'n situatie.
Onmiddellijke beslissing
Dat is hier aan de hand, oordeelt de kinderrechter: er moet onmiddellijk een beslissing komen. Nu de moeder niet wil instemmen met een keizersnede als dit medisch noodzakelijk is voor de gezondheid van haar ongeboren kindje, geeft de kinderrechter die toestemming. Wel kunnen de GI en de moeder een week na deze uitspraak hierover hun mening aan de kinderrechter geven.